Sen jest bardzo ważny, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie w ciągu całego dnia. Każdy człowiek czasami gorzej śpi, ma koszmary senne czy często się wybudza. Czasami jednak występują zaburzenia, które mogą utrudniać prawidłowy wypoczynek. Najbardziej znane to:

Czym jest parasomnia?

Parasomnia to zaburzenia, które występują podczas snu lub wybudzania się. Często są to zachowania odbierane przez innych, jako dziwaczne, śmieszne. Objawiają się dziwnym ruchami, może wystąpić lunatyzm, mówienie przez sen, bruksizm, paraliż nocny czy leki senne. Parasomnia najczęściej dotyczy dzieci lub dorosłych po 50 roku życia. Występuje zazwyczaj sporadycznie, a jej przyczyny to nieregularny tryb życia, stres, mała ilość snu. Najczęściej nie jest niebezpieczna dla śpiącego oraz pozostałych domowników.

Mówienie przez sen

Mówienie przez sen to jeden z rodzajów parasomnii. Najczęściej występuje u dzieci, choć zdarza się również, że dotyczy dorosłych. Nie jest niebezpieczne, bardzo rzadko może być wynikiem choroby, np. wysokiej gorączki, depresji czy silnego stresu. Najczęściej występuje pod wpływem stresu, silnych przeżyć emocjonalnych. W trakcie snu można mówić całe zdania, można również mruczeć, krzyczeć, gaworzyć. Czasami osoba mówiąca przez sen może gestykulować, machać rękoma. Wypowiadane słowa często są przypomnieniem przeżyć poprzedniego dnia, mogą być również związane z tym, co śniło się osobie mówiącej. Mówienie przez sen najczęściej dotyczy małych dzieci, do 10 roku życia, po tym okresie najczęściej ustępuje.

Lunatykowanie

Lunatykowanie, czyli inaczej somnambulizm to kolejne zaburzenie snu, objawiające się aktywnością, która w czasie snu wykonywana jest automatycznie. Osoba lunatykująca może wstać z łóżka, ubrać się, umyć czy rozmawiać. Zdarzają się przypadki, kiedy lunatyk wychodzi z domu, porusza się po mieście. Jednak w takim przypadku może to być bardzo niebezpieczne, ponieważ osoba lunatykująca nie zauważa niebezpieczeństwa. Może wpaść pod samochód, wejść do wody lub wyjść przez okno. Po wybudzenie lunatyk nie pamięta wydarzeń z nocy, nie jest świadomy, co się z nim działo. Lunatykowanie jest często dziedziczne. Może być również wynikiem długotrwałego stresu lub nieregularnego snu. Czasem może być wynikiem chorób, m.in. padaczki czy nerwicy. Somnambulizm można leczyć farmakologicznie.

Porażenie przysenne

Porażenie przysenne, czyli inaczej paraliż senny, to stan, podczas zasypiania lub zaraz po zaśnięciu, w czasie którego występuje porażenie mięśni. Osoba dotknięta paraliżem sennym jest świadoma, ale nie jest w stanie wykonać żadnego ruchu. Ma wrażenie, ze dusi się, że jest przygniatana lub nie może wydostać się z pułapki. W trakcie tego stanu może mieć halucynacje. Wykonuje gwałtowne ruch gałkami ocznymi, szybko oddycha. Porażenie przysenne mija po kilku minutach, osoba dotknięta tym problemem budzi się samoistnie. Stan ten nie jest groźny dla zdrowia, choć czasami może być wynikiem choroby, m.in. padaczki.

Lęki nocne

Lęki nocne to zaburzenie, występujące najczęściej u dzieci, rzadko dotyczą ludzi w wieku dorosłym. Objawiają się gwałtownym wybudzeniem ze snu, z krzykiem i przerażeniem. Osoba przeżywająca lęk nocny może intensywnie pocić się lub mieć napad duszności. Może też machać rękoma, nieświadomie uderzać osoby śpiące obok. Stan taki trwa około 15 minut, po tym czasie osoba budzi się i nie jest świadoma, że przeżyła lęk nocny. Lęki noce u dzieci są spowodowane złą jakością snu, długim czasem spędzonym przed komputerem lub telewizorem, oglądaniem filmów przeznaczonych dla dorosłych. Zapobieganie lękom nocnym to zapewnienie dzieciom odpowiednich warunków do spania, ograniczenie korzystanie ze sprzętów elektronicznych. U dorosłych często pomocna jest psychoterapia.

Spanie z otwartymi oczami

Sen z otwartymi oczami wydaje się niemożliwy, jednak jak się okazuje, występuje dość często. Podobnie jak większość zaburzeń snu, również i to, dotyczy głównie dzieci. Oczy nie są całkowicie otwarte, mogą być lekko przymknięte, widoczne jest białko oka. Jest to niegroźne zjawisko, które ustępuje wraz z wiekiem. Jego przyczyną są dotąd nieznane.